8
Ook op dit stuk, Mijne Heeren, geldt het: een
schip op strand is een baken in zee. In den laatsten
tijd zagen wij twee schepen stranden, een reuzenschip
en een notedophet eerste verongelukte in het groot*
hertogdom Hessen, het laatste zat aan den grond te
Zundert in Noord*Brabant.
Na de Rijnprovincie heeft het coöperatieve land*
bouwcrediet zich het eerst en het krachtigst ontwikkeld
in Hessen. Te Darmstadt, de hoofdplaats, was jaren
lang het centraal bestuur gevestigd van den algemeenen
bond der Duitsche landbouwcoöperaties. Onder de
rook van die hoofdplaats, in het dorp Nieder*Modau,
werd in 1874 een boerenleenbankje opgericht, dat
zich buitensporig ontwikkelde. Door hooge deposito*
rente aangelokt, stroomden van heinde en verre de
gelden toe, die werden uitgeleend ook aan niet=leden,
zelfs in de stad, aan bouwspeculanten, op eerste,
tweede en zelfs op derde hypotheek. De kassier,
misbruik makende van het hem in veel te ruime mate
gegeven vertrouwen, eindigde met het maken van
valsche handteekeningen en eenige jaren gevangenis*
straf. Den 19 December 1911 werd het bankje
failliet verklaard met een tekort van 1,6 millioen mark.
Vele andere banken behoorden tot de crediteuren.
Twee speciale banken, de eene voor het Rijk, de
andere voor Hessen, trachtten te helpen, maar werden
zelf in den val medegesleurd. Toen de bom barstte,
bleek het wanbeheer van Nieder*Modau bij meerdere
bankjes van Zuid*Duitschland aanwezig te zijn.
De mij ter beschikking staande tijd laat niet toe,
het verloop van de ramp verder te schetsen. Niet
dringend genoeg echter kan worden aanbevolen de
