33
hebben allemaal wel eens hypotheken gesloten, ik
tenminste wel, ik ben wel zoo'n armoedzaaier. Maar
als je hypotheken wilt sluiten, dat gaat dat toch zoo
gemakkelijk niet. Dan moet je toch zooveel over*
waarde hebben. En ik geloof zeker, wanneer een
plaatselijke bank, of de Centrale, een hypotheekbank
zou oprichten, dan zou dat geld ook maar niet zoo
klakkeloos worden gegeven en ook maar zoo makke*
lijk worden losgelaten op het goede gezicht van een
paar bekende menschen. Als een hypotheek wordt
gesloten dan moet die worden gesloten met zooveel
percent overwaarde, en dan ik op mijn beurt, met
alle respect voor de boerenleenbanken, daarvoor heb
ik de boerenleenbank niet noodig. Als ik een hy*
potheek wil hebben, en ik heb waarde, dan ga ik
naar den notaris, en de notaris gaat naar zijn geld*
schieter en die stuurt zijn schatters en vinden die
dat ik waarde heb, dan krijg ik mijn geld. Maar het
praktische bezwaar is dit: het geld dat in de Centrale
Bank vloeit is spaargeld. Ik kan al die millioenen
niet onthouden, ik ben geen millionair. Maar ik
geloof dat de deposito's geregeld bedroegen vijf
millioen. Er zijn vijf honderd banken. Wanneer die
banken gemiddeld een hypotheek sluiten van tien
duizend gulden, dan is al het geld naar de maan.
nu ja, niet naar de maan, maar wij kunnen het toch
niet meer leenen, dus die vijf millioen zijn gauw
opgelost. En nu is het grootste bezwaar ditWanneer
er een crisis kwam, bijv. een Europeesche oorlog, de
wereld is gewapend tot aan de tanden en wie weet
hoe gauw er een Europeesche oorlog komt, zou men
dan denken, als Duitschland en Engeland oorlog
3
